บ้านไม้สัก

บ้านไม้ริมคลอง ที่ประกอบด้วยบ้านไม้สักสีธรรมชาติฉลุลายแบบขนมปังขิงหนึ่งหลัง ส่วนอีกหลังเป็นบ้านไม้สไตล์โคโลเนียลทาสีเขียวอ่อน ซึ่งผ่านกาลเวลามาได้เกือบร้อยปี

บ้านไม้ถอดประกอบที่คิดต่อยอดจากภูมิปัญญาของคนที่อยู่กับแหล่งไม้สัก ผสานเทคนิคงานไม้เข้ากับการรู้จักธรรมชาติของไม้สักอย่างถ่องแท้ เพื่อให้แต่ละส่วนของ บ้านน็อคดาวน์ชั้นเดียว มีความสวยงามและใช้ไม้ได้อย่างคุ้มค่า DESIGNER DIRECTORYออกแบบ: PREBUILT ASIA บ้านไม้ถอดประกอบอาจดูเป็นเรื่องธรรมดาที่พบเห็นได้ทั่วไป ทั้งจากเรือนไทยโบราณและบ้านน็อกดาวน์ในสมัยนี้ แต่บ้านหลังนี้ซึ่งออกแบบโดย คุณปอย - ปวีณา ถือคำ แห่ง PREBUILT ASIA สถาปนิกสาวที่คิดต่อยอดภูมิปัญญางานไม้ที่มาจากกิจการโรงไม้ของครอบครัวในจังหวัดแพร่ มาสู่การออกแบบ บ้านน็อคดาวน์ชั้นเดียว ที่เริ่มคิดจากธรรมชาติของไม้สัก ตั้งแต่การเลือกแหล่งปลูก อายุ ขนาด และวิธีการประกอบ เพื่อให้ใช้ไม้ประกอบเป็นแต่ละส่วนของบ้านอย่างคุ้มค่าที่สุด ปัจจุบันยังรับออกแบบและสร้างบ้านสำเร็จรูปและออกแบบตามบ้านตามความต้องการ โดยใช้ระบบคำนวณแบบ BOQ ด้วยภูมิประเทศของจังหวัดแพร่ที่เป็นภูเขาและมีป่าสักมาก ที่นี่จึงเป็นแหล่งไม้สักคุณภาพดีของประเทศ ทำให้ชาวบ้านมีอาชีพเกี่ยวกับไม้สัก และการได้คลุกคลีกับวัตถุดิบมานานจากรุ่นสู่รุ่น จึงเข้าใจธรรมชาติของไม้ในแต่ละช่วงอายุว่าเหมาะกับการนำมาใช้งานอย่างไร อีกทั้งยังรู้จักการเลือกไม้คุณภาพดี การเตรียมไม้ก่อนนำมาใช้ และมีช่างที่มีความชำนาญ ดังนั้นเมื่อคุณปอยเรียนจบจึงคิดออกแบบบ้านไม้สักระบบกึ่งสำเร็จรูปให้เป็นบ้านไม้สไตล์เอเชียร่วมสมัย ซึ่งมีจุดเด่นตรงการใช้พื้นที่ต่อเนื่องร่วมกัน โดยไม่แบ่งเป็นห้อง ๆ ขาดจากกัน นอกจากจะมีพื้นที่ส่วนตัวและพื้นที่ส่วนรวม มีพื้นที่ภายนอกและภายในแล้ว ยังมีพื้นที่ก้ำกึ่ง (Semi Space) ที่ใช้เชื่อมพื้นที่ต่างๆเข้าด้วยกัน เช่น ชาน เฉลียง และทางเดิน อย่างบ้านนี้มีพื้นที่เฉลียงและชาน 18 ตารางเมตร และภายในบ้าน 36 ตารางเมตร จึงออกแบบให้เดินเข้ามาเจอชานที่เปิดโล่งก่อน แล้วจึงเดินขึ้นมาบนเฉลียงที่มีหลังคาคลุม เป็นการค่อยๆปรับความรู้สึกจากพื้นที่โล่งไปยังพื้นที่ปิดล้อม จากนั้นจึงค่อยขึ้นไปบนบ้านซึ่งเป็นห้องมีผนังปิดล้อมโดยออกแบบเป็นโถงโล่ง มีระยะระหว่างเสา 3 x 3 เมตร ซึ่งคิดจากการใช้พื้นที่ที่เมื่อยืนอยู่แล้วพอจะเอื้อมไปรอบๆได้ง่าย และสัมพันธ์กับความยาวไม้มาตรฐานที่ยาว 3 - 4 เมตร โดยคิดเป็นยูนิต และนำแต่ละยูนิตมาต่อกัน แม้อยู่เฉลียงภายนอกบ้านก็ยังมองเห็นหรือพูดคุยกับคนในบ้านได้เพราะพื้นที่ภายในกับภายนอกต่อเนื่องกัน การก่อสร้างบ้านให้ทำฐานรากคอนกรีตหล่อในที่ แล้วยกส่วนประกอบบ้านเป็นชิ้นๆ หรือเป็นแผงมาประกอบกันที่หน้างาน เลือกใช้ไม้สักป่าปลูกอายุ 20 ปี ซึ่งเป็นอายุที่คุ้มค่าที่สุด คือเนื้อไม้มีความแข็งแรงพอ สามารถปลูกทดแทนได้เร็ว และเลือกแปรรูปไม้จากส่วนต่างๆ แล้วนำไปใช้งานให้เหมาะกับความแข็งแรง อย่างแก่นไม้ซึ่งเป็นส่วนที่แข็งแรงที่สุดจะนำมาทำโครงสร้าง ส่วนที่ไม่ได้รับน้ำหนักใช้ไม้ที่แข็งแรงน้อยกว่า หรือใช้ไม้อายุน้อยกว่าได้ อีกทั้งออกแบบโครงสร้างประหยัดไม้ โดยใช้ไม้ขนาดเล็ก หน้าตัด 3 x 3 นิ้ว 4 ท่อนมาประกอบเป็นเสาบ้านให้มีช่องว่างห่างกันแล้วดามจุดต่อ 3 จุด คือตรงหัวเสา ฐานเสา และกลางเสา เพื่อช่วยรับแรง อีกทั้งยังมีข้อดีที่สามารถนำคานมาเสียบเข้าช่องว่างระหว่างเสาได้เลย และยังสามารถซ่อนไฟไว้ในเสาแทนการใช้โคมไฟได้ด้วย ที่สำคัญเป็นการลดการใช้ทรัพยากร เพราะการใช้เสาต้นใหญ่จะต้องใช้ไม้ที่มีอายุมากขึ้น หากพินิจดูแต่หน้าตาของบ้าน อาจจะดูพิเศษกว่าบ้านไม้อื่นๆ ที่มีความร่วมสมัยมากขึ้น แต่เมื่อได้รู้แนวความคิดที่เริ่มจากต้นทางของไม้ นำมาสู่การออกแบบที่พอดี ก็ทำให้บ้านหลังนี้เป็นบ้านสวยที่ไม่ธรรมดาเลย เรื่อง : ศรายุทธ ศรีทิพย์อาสน์ ภาพ : ธนาวุฒิ โชติประดิษฐ สไตล์ : ธัญญานันท์ ศรีชัยวรรณ “บ้านชุมดวง” การคืนชีวิตบ้านไม้ 100 ปี ใกล้พัง ใน 97 วัน บ้านมะค่าโมง บ้านไม้ใต้ถุนสูงที่มีลมโกรกตลอดทั้งปี บ้านในใจ…บ้านหน้าจั่วที่กลั่นความในใจสู่บ้านสุดอบอุ่น

เปิดบ้านปาร์คนายเลิศ เรียนรู้การอนุรักษ์ บ้านไม้ โบราณ และชมงานฝีมือจากไม้จากของสะสมต่างๆ ผ่านนิทรรศการ “เรื่องเล่าผ่านไม้” โดยมีคุณวทัญญู เทพหัตถี ผู้เชี่ยวชาญด้านอนุรักษ์โบรารณสถานและสถาปัตยกรรม สถาปนิกผู้อยู่เบื้องหลังการบูรณะเรือนไม้สักโบราณบ้านปาร์คนายเลิศมาบอกเล่าเรื่องราวในอดีต รวมไปถึงการอนุรักษ์งานไม้ของบ้านปาร์คฯ พร้อมเยี่ยมชมงานศิลปะไม้โบราณล้ำค่าที่หาดูได้ยาก บ้านไม้สัก “บ้านปาร์คนายเลิศ” เรือนไม้ที่ถูกสร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2488 ด้วยไม้สักทองทั้งหลัง ปัจจุบันมีอายุมากถึง 105 ปี ออกแบบโดยนายเลิศ เศรษฐบุตร หรือ เลิศ สะมันเตา ผู้ก่อตั้งปาร์คนายเลิศและผู้ริเริ่มธุรกิจหลายอย่างที่กลายเป็นตำนานมาจนถึงปัจจุบัน  บ้านไม้สัก บ้านปาร์คนายเลิศ คุณวทัญญูเล่าว่า แรกเริ่มนายเลิศได้เดินทางมาถึงบริเวณทุ่งบางกะปิ (ชื่อของละแวกที่ตั้งปาร์คนายเลิศในปัจจุบัน) แล้วได้กว้านซื้อพื้นที่แถวนี้ เพื่อทำเป็นบ้านพักตากอากาศ เนื่องด้วยพื้นที่บริเวณนี้เดิมทีเป็นท้องนา ไม่เหมาะกับการอยู่อาศัย จึงมาถมที่แล้วสร้างบ้านพักตากอากาศไว้พักผ่อน รวมถึงสร้างสวน ที่เรียกว่าเป็นสวนสาธารณะเอกชนแห่งแรกให้ชาวบ้านได้เข้ามาใช้งาน ตัวบ้านแบ่งเป็นเรือน 2 หลัง หลังแรกใช้เป็นที่พัก หลังที่สองไว้รับแขก ที่สร้างด้วยไม้สักทั้งหลังเพราะเป็นไม้ที่แข็งแรงทนทาน ทนต่อปลวกได้ดี และในสมัยนั้นไม้สักยังเป็นไม้ที่หาได้ทั่วไป ราคาไม่แพงเหมือนปัจจุบัน นอกจากนี้เมื่อสังเกตฝ้าเพดาน บันไดและราวบันไดจะเห็นการใช้ไม้เป็นชิ้นๆ ซึ่งไม้ทั้งหมดนี้ เป็นไม้ที่เหลือจากอุตสาหกรรมต่อเรือของนายเลิศ  ในตอนที่คุณวทัญญูเข้ามาบูรณะซ่อมแซมบ้านก็พบว่าตัวบ้านชำรุดเยอะ ไม่มีเสาเข็ม […]